Jak poznać, czy związek jest tlenkiem, nadtlenkiem lub ponadtlenkiem?
Musisz pamiętać, że: tlen w nadtlenkach jest na -I stopniu utlenienia a w ponadtlenkach na -1/2.
Nadtlenki tworzą raczej metale pierwszej i drugiej grupy, oraz wodór zaś ponadtlenki to związki metali tylko pierwszej grupy.
Przykład: CrO3 CsO2 K2O2
- Sprawdź, czy ten związek zawiera metal z dołu pierwszej lub drugiej grupy układu okresowego. Tylko pierwiastki pierwszej i drugiej grupy tworzą nadtlenki lub ponadtlenki.
CrO3 – nie zawiera – ten związek na pewno jest tlenkiem
CsO2 – zawiera
K2O2 – zawiera
.
- Atom litowca zawsze jest na I stopniu utlenienia. Atom należący do drugiej grupy jest zawsze na II. Korzystając z tej wiedzy policz jaki jest stopień tlenu:
CsO2 – Cs ma I więc aby cały związek miał 0 to tlen musi być na -1/2 stopniu
K2O2 – K ma I więc aby cały związek miał 0 to każdy tlen musi być na –I
- na tej podstawie widzisz że CsO2 to ponadtlenek (bo tlen jest na -1/2) zaś K2O2 jest nadtlenkiem (tlen jest na –I).
- CrO3 to tlenek a więc tlen jest na pewno na –II stopniu. Aby związek miał w sumie 0 , to chrom musi być na VI stopniu.
CrO3 – tlenek chromu (VI)
CsO2 – ponadtlenek cezu
K2O2 – nadtlenek potasu
W chemii organicznej także możesz spotkać nadtlenki lub związki nadtlenowe np. kwas nadoctowy CH3COOOH, gdzie istnieje wiązanie -O-O-. Każdy tlen w tym ugrupowaniu jest oczywiście na -I stopniu utlenienia.